Letterenhuis verwerft unieke privécollectie

Het Letterenhuis verwerft een belangrijke collectie literair archief: ‘de collectie Baestaens’. De privécollectie bevat onder meer manuscripten en brieven van grote namen uit de Vlaamse literatuurgeschiedenis: Paul van Ostaijen, Felix Timmermans, Guido Gezelle, Willem Elsschot, Karel van de Woestijne, Hendrik Conscience en Hugo Claus.

Schepen voor cultuur Nabilla Ait Daoud:“Dit was an offer you can’t refuse, het is hoogst uitzonderlijk dat we de kans krijgen om zo’n grote en bijzondere privécollectie te verwerven. Het Letterenhuis krijgt hiermee een literaire collectie-boost waarvan biografen en onderzoekers zullen smullen.”

De verzamelaar nam de collectie over van zijn vader en bleef die zelf de afgelopen decennia verrijken. Niet alleen de unieke stukken die hij aan het Letterenhuis aanbood zijn opmerkelijk, maar ook de volledigheid en de samenhang in de collectie. Het verwerven van deze collectie in zijn geheel is een eenmalige kans, die het Letterenhuis dan ook dankbaar aangrijpt. De aankoop werd gefinancierd door de Stad Antwerpen, het dotatiefonds voor boek en letteren, het CSVC (het centrum voor studie van Vlaams cultuurleven) en de Vlaamse overheid.

Een unieke privécollectie

De privécollectie bevat onder meer manuscripten en brieven van veel grote namen uit de Vlaamse literatuurgeschiedenis, onder andere van Paul van Ostaijen, Felix Timmermans, Guido Gezelle, Willem Elsschot, Karel van de Woestijne, Hendrik Conscience en Hugo Claus. Voor vele hedendaagse kunstenaars en schrijvers gelden deze auteurs nog steeds als referentie. De collectie bevat cruciale archiefstukken – manuscripten, typoscripten, drukproeven, briefwisselingen, aantekeningen – die de collectie van het Letterenhuis aanzienlijk aanvullen. Het zijn stukken die in veel gevallen nog nooit onder ogen van onderzoekers en biografen kwamen en die dus een nieuw licht kunnen werpen op de literatuurgeschiedenis.

Een greep uit de collectie:

• Het handschrift van Consciences kempische roman Rikke-tikke-tak. Het is één van de weinige handschriften van Conscience, die het Letterenhuis nog niet bezat.
• Handschriften van 18 gedichten van Guido Gezelle, wat de Letterenhuiscollectie van Gezelle bijna verdubbelt.
• Fraaie aanvullingen op het werk van Stijn Streuvels, zoals het handschrift van ‘De zaaidhede’, een voorgepubliceerd stuk uit De Vlasschaard, het handschrift van Kerstwake en vier stadia van Land en leven in Vlaanderen (het handschrift, een typoscript, een verbeterde drukproef en de definitieve tekst).
• Uitgebreide briefwisselingen van F.V. Toussaint van Boelaere met o.a. Lodewijk van Deyssel, Lode Zielens, Herman Teirlinck en Maurice Gilliams.
• Vijf ingebonden handschriften van Karel van de Woestijne. Zij maken de handschriftencollectie van deze dichter in het Letterenhuis quasi compleet.
• Briefwisseling rond een voorpublicatie van Het tankschip van Willem Elsschot en 17 pagina’s van het handschrift.
• Twee toneelstukken (vertalingen) en een tv-scenario van Hugo Claus.
• Handschriften van iconische werken van Felix Timmermans, Pallieter, Adagio, Het Kindeken Jezus in Vlaanderen. Op die manier wordt een belangrijke lacune in de handschriftencollectie van het Letterenhuis opgevuld.
• Bijzonder belangrijke collectie Paul van Ostaijen, voornamelijk daterend uit de Berlijnse periode met 35 handschriften van verhalend proza en gedichten, en een uitgebreide collectie brieven. 

De collectie in het Letterenhuis

De collectie zal na verwerving worden ontsloten in de databank van het Letterenhuis en worden gedigitaliseerd zodat het materiaal permanent toegankelijk is voor het publiek. Op die manier kan de collectie worden geraadpleegd voor onderzoek, onderwijs en (tijdelijke) tentoonstellingen. Zelf ziet het Letterenhuis al mogelijkheden voor deze collectie: een aantal stukken van Paul van Ostaijen zullen te zien zijn op de tijdelijke tentoonstelling in 2021 over zijn beroemde dichtbundel Bezette Stad, die dan honderd jaar geleden verscheen.

Foto: Archiefstukken van Paul van Ostaijen. Copyright: Victoriano Moreno voor Letterenhuis.